سوال ۱۱۸: جواد کیست؟
✅ پاسخ:
🔹 همه ما می دانیم که اگر کسی در راه خدا خدمتی انجام بدهد، خدا جبران می کند؛ اما این را وجود مبارک امام کاظم و بعدها هم وجود مبارک امام جواد (سلام الله علیهما)[۱] خوب توضیح دادند. فرمودند اگر کسی در راه کار خیر قدم بردارد: «مَنْ أَیقَنَ بِالْخَلَفِ جَادَ بِالْعَطِیهِ»؛[۲] یعنی درست است اگر شما شنیدید که کسی کار خیر بکند و در راه خیر قدم بردارد، خدا جبران می کند، ولی نمی دانید که چه وقت جبران می کند و چطور جبران می کند!
🔹 یک وقت است که قطعه سنگی در باغی در اثر باران در این خاک فرو رفته است، این سنگ را که شما بردارید، تا جای آن پُر بشود چند ماهی طول می کشد. یک وقت است که شطّ و نهر روانی مثل چشمه روان است، شما یک سطل آب که بردارید همان وقت جایش پُر می شود. این طور نیست که باید مدت ها صبر بکند. فرمودند اگر شما در راه خدا قدمی برداشتید، حالا آن را توسعه می دهیم، همان وقت خدا آن را پُر می کند؛ منتها شما دیر متوجه می شوید! این طور نیست که خَلَف و جای آن بعدها پُر شود؛ نظیر آن قلوه سنگی که چند ماه طول می کشد تا جای آن پُر شود نیست. الآن شما یک سطل آب که از چشمه روان یا نهر بردارید، همان وقت جایش پُر است. فرمود ذات أقدس الهی این طور پُر می کند، نه اینکه بعدها پُر بکند، شما بعدها می فهمید! آن گاه این را توضیح دادند، فرمودند یک وقت است که کسی مالی را در راه خدا خیر می کند، این سبک ترین و کم ارزش ترین کار است، چون گذشت از مال خیلی مهم نیست. یک وقت است که به او اهانت شده است، حرف تلخی زدند و او رنجید، او اگر فوراً این سخا را داشته باشد، این جود را داشته باشد که ببخشد، دیگر غده بدخیم طلاق و امثال طلاق در جامعه نخواهیم داشت. این رفتار ده برابر آن پول اثر دارد! پاگذاشتن روی غرور کار مهمی است. گذشت اخلاقی کار مهمی است. آن وقت ما نه در دستگاه قضایی پانزده میلیون پرونده داریم، نه طلاق داریم و نه مانند آن.
🔹 انسان جواد و بخشنده آن است که از بی ادبی دیگری بگذرد، از اهانت دیگری بگذرد، یعنی پا بر روی غرور خود بگذارد و از این حق خود بگذرد؛ این می‌شود سخا و خدا همان لحظه پُر می کند. اگر همین یک جمله امام جواد و امام کاظم (سلام الله علیه) بود، ما طلاقی نداشتیم. شوهر یک حرف می زند، او فوراً می رنجد؛ او حرفی می زند، این می رنجد. هیچ کدام هم گذشت ندارند؛ آن وقت این غده بدخیم می شود. آن وقت دو طرف تا زنده اند افسرده زندگی می کنند. ما وقتی وارد حرم مطهر ائمه شدیم، در و دیوار را می بوسیم، حق هم با ماست، این کار را هم می کنیم و باید هم بکنیم، برای اینکه اینها ما را تربیت کردند.
[۱]. عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال مستدرک سیده النساء إلى الإمام الجواد، ج۲۳ـ الجوادع، ص۲۷۴.
[۲]. تحف العقول، ص۴۰۳.
آیت الله جوادی آملی
