سوال ۷۱: لطفا در مورد استخاره نکاتی را ذکر بفرمایید.

✅ پاسخ:
۱ – استخاره هیچگاه جای اندیشه و مشورت را نمیگیرد. بلکه استخاره پس از اندیشه و مشورت است. یعنی ما هر کاری را که میخواهیم انجام بدهیم، ابتداء باید پیرامون آن اندیشه کنیم و سود و زیان آن را بسنجیم و در مرحله دوم با کسانی که در آن موضوع صاحبنظر هستند، مشورت کنیم و آنگاه یکی از دعاهایی که در استخاره وارد شده است، تلاوت کنیم و اگر تحیر ما برطرف نشد، با قرآن استخاره کنیم.

۲ – علیرغم اینکه در امروزه روز، استخاره با قرآن رواج بیشتری دارد، چنانکه بیان شد، بهترین راه و روش استخاره، قرائت دعاهای استخاره است. اما در استخاره با قرآن نیز باید دقت کرد که هرکس حق ندارد فهم خود را بر قرآن تحمیل کند و بر اساس برداشت خود از قرآن و آیات آن عمل نماید. بهتر است در استخاره با قرآن، از علماء آشنا با قرآن کمک گرفت تا خدای ناکرده دچار اشتباهکاریها در فهم قرآن و تحمیل آن اشتباهات به قرآن نشویم. زیرا الهامگیری از آیات قرآن کار آسانی نیست و نیازمند به کسانی است آگاهیها و آشناییهای  تخصصی نسبت به قرآن دارند و تسلط به معنی و تفسیر قرآن ضروری است و نمیتوان به خوب و بدی که در بالای برخی قرآنها نوشته شده است، اعتماد کرد. متأسفانه در سالهای اخیر برخی افراد سودجو یا ناآگاه کتابهایی به نام استخاره منتشر کردهاند که نظر و برداشت خود را بر آیات تحمیل کردهاند که اصلاً درست نیست.

۳ – در مقابل اینکه خواندن دعای استخاره برای هر کاری توصیه شده است، زیرا خیر ما به دستان خداوند متعال است و ما در هر کاری باید از خداوند خیر خود را بخواهیم. استخاره با قرآن نباید به صورت عادت و روش دائمی دربیاید و جایگزین اندیشه و مشورت و تحقیق شود.

۴ – چنانکه در انجام واجبات و ترک محرمات، استخاره نباید کرد، در کارهایی که عقل آنها را تأیید میکند و همه شواهد و قرائن به خوبی آن گواهی میدهند، نیز نباید استخاره با قرآن کرد. بله خواندن دعاهای استخاره در این موارد نیز مناسب است و توصیه شده است. زیرا در دعا، ما خود و کار خود را به خداوند متعال میسپاریم و خیر خود را از خداوند متعال درخواست میکنیم.

۵ – باید توجه داشت که استخاره به معنای طلب خیر از خداوند متعال است، اما تفأل به معنای فهم عاقبت کارهاست. به این دلیل در روایتی از تفأل زدن به قرآن نهی شده است:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ «علیه السلام» قَالَ:  لَا تَتَفَأَّلْ بِالْقُرْآنِ

امام صادق «علیه السلام» میفرمایند: به قرآن تفأل نزنید.
وسائلالشیعه ج : ۶ ص :۲۳۳

دلیل این امر در این نکته نهفته است که فهم عاقبت امور و استنباط آن تنها بر اهلش میسر است و هر کسی نمیتواند از قرآن به چنین استنباطی برسد. زیرا اگرچه استنباط عاقبت از آیات قرآن برای کسی که اهلش باشد امکان دارد، اما همه کس را بدان راه نیست. پس اکثریت مردم در همان حد استخاره با قرآن باید توقف کنند و اهل معرفت میتوانند به عواقب امور نیز پیببرند. بنابراین ما حق نداریم در استخاره با قرآن به دنبال فهم عاقبت امور و کارها باشیم و تنها باید خیر خود را از خداوند متعال درخواست کنیم.
در استخاره از قرآن باید از بزرگان و عالمان دینی آشنا با قرآن کمک گرفت و آنچه از مستحبات و آداب استخاره وجوددارد، وظیفه همان عالمی است که استخاره می کند و کسی که برایش استخاره می شود، تنها باید نیت داشته باشد که اگر مثلا خوب آمد فلان کار را انجام خواهم داد.