تفسیر دعاهای قرآنی

رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الآخِرَهِ حَسَنَهً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ

پروردگارا! به ما در دنیا (نیکی) عطا کن! و در آخرت نیز (نیکی) مرحمت فرما! و ما را از عذاب آتش نگه دار.

این آیه شریفه جامع کلیه خیر دنیا و آخرت است، و خداوند کسانی را که چنین دعا نمیند مدح فرموده و وعده اجابت داده است و می فرماید أُولٰئِکَ‌ لَهُمْ‌ نَصِیبٌ‌ مِمَّا کَسَبُوا وَ اللَّهُ‌ سَرِیعُ‌ الْحِسَابِ‌  برای آنهاست بهره ای از آنچه کسب کردند و خدا سریع الحساب است. به صریح این آیه شریفه کسانی که فقط نظرشان به دنیاست، و از پروردگار فقط دنیا را می طلبند در آخرت بهره و نصیبی ندارند، به خلاف کسانی که خیر دنیا و آخرت را مسألت می نمایند که از هر دو بهره مند می شوند.و حسنه در آیه شریفه به چند معنا تقسیم شده است.

اول: حسنه دنیا علم و عبادت و حسنه آخرت آسان بودن حساب و بهشت است و عذاب نار شهوات و گناهان است که موجب جهنم است.

دوم: حسنه دنیا روزی فراخ و حلال و حسنه آخرت آمرزش و ثواب است.

سوم: حسنه دنیا توفیق و عصمت و حسنه آخرت نجات و رحمت است .

چهارم: حسنه دنیا فرزندان نجیب و صالح و حسنه آخرت همنشین بودن با پیامبران و صالحان است.

پنجم: حسنه دنیا مال و نعمت و حسنه آخرت تمام نعمت است که نجات از دوزخ و رسیدن به بهشت باشد. و معانی دیگر که در کتب تفسیر مذکور است.

و در روایت است که: رسول خدا صل الله علیه و آله به عیادت بیماری تشریف بردند که از شدن مرض مثل بچه کبوتری بود که  پر و بال او را کنده باشند. حضرت فرمود آیا دعا نمی کنی؟ عرضه داشت دعا می کنم که بار خدایا هر عقوبتی که مرا در قیامت خواهی کرد همه را در دنیا افکن که من طاقت عذاب آخرت و جهنم را ندارم. رسول خدا فرمود: بد گفتی، چرا نگفتی رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الآخِرَهِ حَسَنَهً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ؟ آن مرد این دعا را کرد و خدای متعال او را شفا داد و بیشتر دعای رسول خدا هم همین دعا بود.