سوال شصت و سوم: راهکارهاى درمان خشم و عصبانیت چیست؟

✅ پاسخ:
۱. هنگامى که عصبانى می‌شوید، در خودتان یک تغییر حالت فیزیکى ایجاد کنید؛ مثلًا مقدارى قدم بزنید و سعى کنید در آن لحظات تصمیم نگیرید و اگر آب در دسترس شماست، مقدارى آب خنک میل کنید و دست و صورت خود را با آن شست و شو دهید.
۲. هنگام عصبانیت یا بىحوصلگى و کسالت، دوش آب ولرم بگیرید.
۳. چند لحظه دراز بکشید و چشمان خود را ببندید و همه ماهیچههاى خود را شل کنید تا آرامش عضلانى پیدا کنید.
۴. به خودتان تلقین کنید که اتفاق خاصى نیفتاده است.
۵. همیشه فضاى ذهنى و روانى خود را براى شنیدن و دریافت رفتارهاى نابجا و خلاف انتظار آماده سازید؛ به این معنا که همیشه انتظار داشته باشید دیگران با شما، به بدترین شکل برخورد کنند. اگر کسى مدتى چنین کند، به تدریج صفت حلم در او به وجود مىآید و علاوه بر این، حسن خلق نیز براى او حاصل مىشود و خود را براى تحمل آن آماده مىکند.
۶. از شخصیت قائل شدن بیش از اندازه براى خود، بپرهیزید و به سراغ رفتارهاى متواضعانه (همانند تقدم در سلام، همنشینى مناسب با افراد
پایینتر، ابراز ارادت به کوچکترها، مصافحه و احوالپرسى، تفریح و صحبت با دیگران) بروید.
۷. ذکر
«لا حَول و لا قوّه الّا باللّه»
را زیاد بر زبان جارى سازید و سوره
«والعصر»
را زیاد بخوانید. تکرار اذکار
«استَغفَرِاللّهَ رَبّى و اتوبُ الیه»
و
«اعوذ بالله من الشَّیطانِ الرَّجیم»
نیز مفید است.
امام صادق علیه السلام فرمود:
خداوند به برخى از انبیا وحى کرد: اى فرزند آدم! در وقتى که غضبناک گردیدى، مرا یاد کن تا من هم تو را در وقت غضبم یاد کنم و تو را هلاک نسازم.
بنابراین، یاد خدا علاوه بر این که آتش خشم را خاموش مىکند، موجب آرامش انسان مىشود.
۸. وقتى که با امور عصبانیت آفرین مواجه هستید، براى مدتى (حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه) راههاى دریافت حسى خود را سد سازید. مثلًا جلوى گوش خود را بگیرید و چشمان خود را ببندید و سر خود را پایین بیندازید تا دریافتهاى عصبانیت تحت کنترل شما درآیند و موجب تحریک بیشتر شما نشوند.
۹. براى رفتارهاى خلاف انتظار دیگران، توجیه مناسبى داشته باشید و آنها را مقصر تلقى نکنید؛ مثلًا بگویید: خودم از این فرد بدتر رفتار مىکنم، اشتباه من باعث رفتار نامناسب او شده است.
۱۰. با افراد حلیم و صبور معاشرت کنید و از دوستى با افراد تندخو بپرهیزید.
۱۱. روایات و آثارى که در مذمت غضب رسیده، مطالعه کنید و احادیثى که در مدح و ثواب حلم و خودنگهدارى وارد شده، مورد توجه قرار دهید.